کتاب فیزیولوژی اعصاب و حس ویژه تالیف دکتر حجت اله علایی یکی از مهم ترین و کاربردی ترین شاخههای علوم زیستی، به بررسی عملکرد سیستم عصبی و سازو کارهای پیچیده آن میپردازد که توسط انتشارات مانی به چاپ رسیده است.
فیزیولوژی اعصاب، به عنوان یکی از مهمترین و کاربردی ترین شاخه های علوم زیستی به بررسی عملکرد سیستم عصبی و سازوکارهای پیچیده آن میپردازد. این کتاب با هدف ارائه دیدگاهی جامع و چندوجهی جنبه های گوناگون این علم تدوین شده است هر فصل کتاب حاضر به تفصیل به یکی از مفاهیم بنیادین فیزیولوژی اعصاب میپردازد، تا درک عمیق تری از این سیستم حیاتی فراهم آورد.
فصل اول به کلیات نورون و ارتباطات آن اختصاص دارد. نورون ها به عنوان واحدهای ساختاری و کارکردی سیستم عصبی وظیفه دریافت و انتقال اطلاعات را بر عهده دارند در این بخش ساختار نورون ها شامل دندریت ها آکسون ها و سیناپس ها مورد بررسی قرار میگیرد. همچنین به عملکرد انواع نورون ها و چگونگی تولید پتانسیل های الکتریکی پرداخته خواهد شد. این مبحت فهم سازوکارهای انتقال پیام های الکتریکی و شیمیایی و تأثیرات آن بر عملکرد کلی سیستم عصبی را ممکن می سازد.
فصل دوم به عملکرد حسی و نواحی مغزی مرتبط اختصاص دارد. در این فصل، فرآیند دریافت و پردازش اطلاعات حسی از محیط بحث می شود. نواحی مختلف مغز از جمله قشر حسی و ساختارهای زیر قشری، مسئول پردازش اطلاعات حسی مانند بینایی، شنوایی، بویایی، چشایی و لامسه هستند. همچنین تأثیر عوامل محیطی و فیزیولوژیکی بر ادراک حسی تعامل بین حواس مختلف و نیر ختلالات حسی و پیامدهای آنها بر زندگی روزمره مورد تحلیل قرار خواهد گرفت.
فصل سوم به کنترل حرکت و عملکردهای حرکتی میپردازد. این بخش، به بررسی سیستم های حرکتی مغز و چگونگی کنترل حرکات ارادی و غیرارادی اختصاص دارد. در اینجا، نقش نواحی کلیدی نظیر قشر حرکتی هسته های قاعده ای و مخچه در هماهنگی حرکتی و حفظ تعادل تحلیل میشود. همچنین، نحوه تعامل سیستم های حسی و حرکتی در ایجاد حرکات دقیق و هدفمند بررسی خواهد شد. این فصل به درک بهتری از سازوکارهای کنترل حرکتی و اصول توانبخشی عصبی یاری می رساند.
فصل چهارم به اعمال عالی مغز اختصاص دارد که شامل فرآیندهای پیچیده ای نظیر حافظه هوشیاری، احساسات، گفتار و چرخه های خواب و بیداری است. در این فصل، به تحلیل هر یک از این فرآیندها و تعامل متقابل آنها پرداخته می شود. حافظه نقشی اساسی در یادگیری و شکل گیری تجربیات ایفا می کند. همچنین، اهمیت خواب در حفظ سلامت مغز و تأثیر آن بر عملکردهای شناختی تبیین خواهد شد. این بخش درک عمیق تری از چگونگی پردازش اطلاعات در مغز و تأثیر عملکردهای شناختی بر رفتار و احساسات را فراهم می آورد.
